(TBMM) - TBMM Adalet Komisyonu'nda Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin görüşmeleri başladı. Trafik cezalarında artış öngören teklife ilişkin söz alan CHP Kars Milletvekili İnan Akgün Alp, "Siz bir trafik kanunu getirmemişsiniz, ek bütçe önermişsiniz. 2025 yılı merkezi bütçesi trafik cezalarından 68 milyar lira gelir elde edilecek şekilde. Oysa bugün komisyonumuza sunulan teklif metninde mevcut kanunda bin, iki bin lira öngörülen trafik cezaları 46 bin liralara çıkartılmıştır. Bu şekilde yasalaşacak olursa 68 milyar liralık gelir hedefi 1 trilyon lira civarına yükselecektir ki, 2025 yılı bütçesi için önemli bir kalem teşkil etmektedir. Biz bunu örtülü bir ek bütçe sayıyoruz" dedi. CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer ise, "Toplumda adalet duygusu değil, tahsilat duygusu uyandıran bir kanun teklifi" diye konuştu.
TBMM Adalet Komisyonu'nda 34 maddeden oluşan 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin görüşmeleri başladı. Komisyon Başkanı Cüneyt Yüksel, yaptığı açıklamada, komisyonun son dönemde reform niteliğinde önemli çalışmalara imza attığını ifade ederek, şunları söyledi:
"Yargı Reformu Stratejileri doğrultusunda hukuk sistemimizin daha etkin, hızlı ve güvenilir işlemesi adına birçok düzenlemeyi hayata geçirdik. Bu kapsamda temel hak ve özgürlüklerin korunması, hukuk güvenliğinin sağlanması, toplumsal düzenin muhafazası ve yargı sisteminin etkinliğinin arttırılması için önemli değişiklikleri hayata geçirdik. Gerçekleştirdiğimiz titiz ve detaylı çalışmalarla adalet sistemimizin daha da güçlenmesine önemli katkılarda bulunuyor.
Kanun teklifimiz ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarının azaltılması ve karayolları trafik güvenliğinin arttırılmasını amaçlamaktadır. Ülkemizde alınan tüm tedbirlere rağmen sadece 2024 yılında 6 binden fazla vatandaşımız trafik kazalarında hayatını kaybetmiş ve yaklaşık 386 bin vatandaşımız yaralanmıştır. 36 maddeden oluşan bu kanun teklifiyle trafik güvenliğini tehdit eden davranışlara karşı caydırıcılığın arttırılması, teknolojik gelişmelerin kullanılmasını ve uygulamada karşılaşılan aksaklıkların giderilmesini amaçlamaktadır."
"Trafik güvenliği bir kamu güvenliği meselesidir"
Teklif sahibi ve ilk imzacısı AK Parti Afyonkarahisar İbrahim Yurdunuseven ise şunları söyledi:
"Görüşmelerine başladığımız teklif, kara yolları trafik güvenliğinin arttırılması açısında önemli bir adımdır. Bu teklifin amacı; trafik güvenliğini doğrudan tehdit eden davranışlara yönelik yaptırımların caydırıcılığını arttırmak, teknolojik gelişmelere uyum sağlamaktır. Trafik kazaları sonucunda meydana gelen ölüm ve yaralanma sayılarındaki artış ise toplumsak ve ekonomik kayıpların ciddi boyutlara ulaşmasına neden olmaktadır. Trafik güvenliği bir kamu güvenliği meselesidir. Ülkemizde 2002 yılında 66 milyon nüfus, 9 milyon kayıtlı araç varken 9 bin 172 ölüm gerçekleşmişti trafik kazalarında. 2024 yılında nüfusumuz 86 milyon araç sayımız 31 milyon, 6 bin 351 ölümlü kaza meydana gelmiştir. Eğer geçen sene kasten öldürme suçlarına bakacak olursak bin 958 kasten öldürme gerçekleşmiştir.
Sürücülerimizin büyük çoğunluğu trafik kurallarına uymaktadır ama kural tanımayan küçük bir azınlık hem kendi canını hem sevdiklerinin canını hem de diğer masumların canını hiçe saymaktadır. Bu azınlık gruba yönelik caydırıcı olmanız şart. Çünkü yapılan bütün çalışmalar gösteriyor ki caydırıcılık arttıkça kaza sayıları ve trafik ihlalleri de azalmaktadır."
"Etki analizi bize cezalar caydırıcı olduğunda trafik kurallarına uyduğunu gösterdi"
İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu, "Sayın Cumhurbaşkanımızın 2030 yılına kadar kazada hayatını kaybedenlerin sayısını yarıya indirme 2050 yılında ise sıfırlama sözü var. Biz 2023 yılı sonu itibarıyla bakanımızın da gayretiyle trafikte yeni bir anlayışla hareket ediyoruz. 2023 yılında 6 bin 458 vatandaşımız hayatını kaybetmişti. Bu kabul edilebilir bir rakam değildi. Bunu aşağı çekmek için trafikteki personelin sayısı ve niteliğini arttırmakla işe başladık. Yüzde 50 civarında personel sayısını, araç sayısını, yüzde 36 civarında radar sayısını arttırmamıza rağmen 2024 yılı sonunda sadece yüzde 3'lük bir azalma sağlayabildik. Burada varmış olduğumuz netice bizim trafik cezalarındaki caydırıcılığın yeterli olmadığı, yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğuydu. Bu kanun teklifine de bizim teknik desteğimiz oldu.
Geçen sene Meclisimizden geçen yasa dışı çakar kullanımına ilişkin bir düzenleme olmuştu. Cezalar arttırılmış 6 bin 439 lira olan ceza 138 bin liraya çıkartılmıştı. Bu düzenlemenin etki analizi yapıldığında yasa dışı çakar kullanımının yüzde 80 azaldığını gördük. Tek bir kişinin iki defa bu yasayı çiğnediğini gördük. Bu da cezalar caydırıcı olduğunda trafik kurallarına uyulduğunu gösterdi."
"Bütçedeki açığı biz kesilen cezalarla mı kapatacaksınız?"
Anayasa'ya aykırılık önergesi vererek, CHP grubu adına konuşan Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül ise halkta "Bütçedeki açığı bize kesilen cezalarla mı kapatacaksınız?" algısı bulunduğunu ifade etti. Bu cezaların uygulanmasının bütçeye etkisine ilişkin analiz istediklerini belirten Bülbül, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Üzülerek belirtmek istiyorum ki nitelikli yasamayla ilgili büyük sorunlarımız var. İçişleri Bakanlığı dışında sadece bir tek sendikadan, Şoförler Odasından temsilci var. Nitelikli yasamada böyle bir şey olamaz. Adalet Komisyonuna gelmesi gereken teklifler gelmiyor, İçişleri Komisyonunun bakması gereken bu teklif bize geliyor. Burada TBMM'nin Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle birlikte yargının yürütmeye bağlı olduğunun en büyük örneklerinden birisi. Bu ceza adaletine aykırı; yoksula ağır, zengine hafif gelen ve sosyal adalet ilkesini zedeleyen bir anlayış."
"Önemli miktarda bir trafik cezası kesme telaşındasınız"
CHP Kars Milletvekili İnan Akgün Alp ise şunları söyledi:
"Aslında siz burada bir trafik kanunu getirmemişsiniz, ek bütçe önermişsiniz. Bu nedenle Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi lazım. 2025 yılı merkezi bütçesi trafik cezalarından 68 milyar lira gelir elde edilecek şekilde. Oysa bugün komisyonumuza sunulan teklif metninde mevcut kanunda bin, 2 bin lira öngörülen trafik cezaları 46 bin liralara çıkartılmıştır. Bazı kanunlarda 46 kat artış var. Eğer teklif bu şekilde yasalaşacak olursa 68 milyar liralık gelir hedefi 1 trilyon lira civarına yükselecektir, ki 2025 yılı bütçesi için önemli bir kalem teşkil etmektedir. Biz bunu örtülü bir ek bütçe sayıyoruz. Meclisimizin gündeminde çok sayıda bekleyen teklif varken bayramda memleketine gidecek halkımıza önemli miktarda bir trafik cezası kesme telaşındasınız."
CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer ve CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal, İçişleri Bakan Yardımcısı Karaloğlu'ndan etki analizi raporunu talep etti.
Özer, "Basit ve çok tekil bir soru soracağım. Çakarlı araç kullanımına ilişkin bir etki analizi raporundan bahsettiniz, mevcut kanun değişikliğiyle ilgili etki analizi raporunuz var mı?" diye sordu.
Tanal da etki analizi raporunun sadece AK Parti milletvekillerine dağıtıldığını söyledi.
İYİ Parti Aftonkarahisar Milletvekili Hakan Şeref Olgun ise, "Etki analizi AK Parti grubuna dağıtılıp bize dağıtılmadıysa bu komisyonda bulunmamızın anlamı olmadığını düşünüyorum" dedi.
"10. yargı paketinden kovid düzenlemesi çıkartıldı diye bir duyum aldık"
DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan, "Milyonlar şu an bu komisyonda trafik düzenlemesinin değil, 10. yargı paketinin görüşülmesini bekliyor. Vatandaşlarımız bizi arıyor, biz burada trafik konuşuyoruz. Halkın beklentisi bu değil. Bu kanun da önemli ama bayramdan önce 50 bin kişinin yaşamını etkileyecek bir kanun daha önemli" dedi.
Ayan, “10. yargı paketinden kovid düzenlemesi çıkartıldı diye bir duyum aldık. Eğer böylesi bir şey varsa o zaman dönüp size de vicdanınıza da sorarız. Bu düzenlemeyi yapmazsanız halk bunun hesabını size sorar. Bayramdan önce bu komisyona 10. yargı paketiyle birlikte kovid yasası, 220, 314, hasta tutsaklarla ilgili yasanın Meclise gelmesini talep ediyoruz. 1 Ekim’de başlayan ve bu topraklar için büyük umutlar vadeden sürecin değerlerini kavramayan her siyasetçi bu halka ve bu tarihsel döneme karşı hesap vermeye mahkumdur” diye konuştu.
"Her kesim düzenleme bekliyor ama biz tahsilat kanunu düzenliyoruz"
CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer, "Daha Anayasa'yı uygulamıyoruz. Burada ne konuşursak konuşalım bir geçerliliği olduğunu düşünmüyorum. Toplumda bir adalet duygusu değil, bir tahsilat duygusu uyandıran bir kanun teklifi. Herhalde acil bir para ihtiyacı doğdu, dolayısıyla böyle bir kanun teklifi gelmiş diğer bütün önemli konuların önüne. Bir infaz düzenlemesi bekleniyor. Cezaevlerini geziyoruz ve infaz koruma memurlarının 3600 ek göstergeleri verilmemiş. Onu bekliyorlar, betonun içinde yıllarca görev yapıyorlar, meslek hastalıkları var. Burada her kesim düzenleme bekliyor ama biz tahsilat kanunu düzenliyoruz" dedi.
