Haber: Uğur İSTANBULLU
(ARTVİN) - Artvin Kemalpaşalı çay üreticileri, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan yaş çay alım fiyatına tepki gösterdi. Çay üreticisi Meliha Balcı, "Çay bizim alın terimizdir. 25 lirayla bugün çarşı pazarı birlikte gezelim. Ne alabiliriz, ne yapabiliriz? 25 liraya iki ekmek bile alamıyoruz. Çocuğun okul masrafı, evin mutfağı" dedi. Bir başka üretici ise "Bir AKP’li vekil 25 lirayla bir şey alabiliyorsa gelsin, bize de söylesin. Biz de onların marketinden alışveriş yapalım. 25 lira nedir? Bir paket cips 40- 50 lira. Bizim çayımız, emeğimiz bir cips kadar etmiyor mu? Böyle şey olur mu" ifadelerini kullandı.
Yaş çay alımında taban fiyatın 25,44 lira olarak açıklanmasına tepkiler sürüyor. Artvinin Kemalpaşa ilçesinde çay üreticileri artan maliyetler karşısında belirlenen fiyatların yetersiz kaldığını, geçimlerini sağlayamadıklarını belirterek yetkililere çağrıda bulundu.
"Nice büyükler geçti bu ülkenin başından ama bu derece olmamıştı"
Çay üreticisi Meliha Balcı, şunları söyledi:
"Çay bizim alın terimizdir. 25 lirayla bugün çarşı pazarı birlikte gezelim. Ne alabiliriz, ne yapabiliriz? 25 liraya iki ekmek bile alamıyoruz. Çocuğun okul masrafı, evin mutfağı… Bize diyorlar ki; 'telefonunuz var, arabanız var'. Onlar da mı olmasın? Eskiden biz bir sezon çayla hem ev alırdık hem araba; çocuklarımızı okuturduk. Yani bütün ihtiyaçlarımızı karşılayabiliyorduk. Şimdi neyle karşılayalım? İşçi parası 12-13 lira, gübre parası, yemek parası, araba tutacaklar, mazot parası... Hangisini karşılasın bu fiyat? Hadi biz bırakalım, kendileri gelsinler toplasınlar, yaşasınlar bu hayatı. Bunun sıcağı var, soğuğu var. Zaten anlatmakla bitmez. Buraya gelip yaşasınlar, ondan sonra karar versinler. Üreticiye bir sorsunlar; 'ne kadar istersiniz' diye. Kibarcık da olsa, nazikçe de olsa, bir insan bir kere sormaz mı? Yıllardır bu işi yapıyoruz, 60 yaşını geçtik. Eskiden ellerimizle çay toplardık, onu bile hatırlıyorum. Ama bu kadar da olmaz. Nice büyükler geçti bu ülkenin başından ama bu derece olmamıştı."
"Çayımız bir paket cips kadar etmiyor"
Çay üreticisi Aydın Aydın ise günlük tüketim ürünlerinin bile çaydan daha pahalı olduğunu belirterek, "Kesinlikle kabul etmiyoruz. Bugün 30 gram bir paket sigara 80- 100 lira. 25 lira nedir? Bir AKP’li vekil 25 lirayla bir şey alabiliyorsa gelsin, bize de söylesin. Biz de onların marketinden alışveriş yapalım. 25 lira nedir? Bir paket cips 40- 50 lira. Bizim çayımız, emeğimiz bir cips kadar etmiyor mu? Böyle şey olur mu? Asla kabul etmiyoruz" dedi.
Makarnanın 38,5 lira olduğu ülkede çayın fiyatı 25 lira olmaz diye seslenen Kemalpaşalı çay üreticisi Aydın, "Bana diyorlar ki, çayı kısa topla! Ama kısa toplarsam zarar ediyorum. Bugün bir makarna 38,5 lira. Geçen gün baktım, fiyatı buydu. Evet, gerçekten zarar ediyoruz. Bana diyorlar ki, '5 ton çay topla'. Ama zarar ediyorum! İşçilik bedeli yüksek. O zaman verilen fiyatın artması lazım" ifadelerini kullandı.
Bir diğer Kemalpaşalı çay üreticisi ise "Geçen sene de böyleydi. 'Parayı ne yapacaksınız' diyorlardı. Ama zaten istesek de vermezler. Para kendilerine lazım. Desteklemeleri de kaldırmışlar. Bize 35 lira verseler bile yetmez. Zahmeti var, işçiliği var. İşçiler 12 lira istiyor. Artık Allah’a kaldı işimiz. 35 lira bile kurtarmaz. Evet, biz 40 lira isteriz ama veren kim" diye konuştu.
"Çayın kilosu en az 30 lira olmalı"
Kemalpaşa Belediye Başkanı Erhan Yılmaz da üreticilere destek vererek, şunları söyledi:
"Biz de yaptık bu hesaplamayı. Ortalama 4 ton çay alan bir eve, en az asgari ücretin girmesi için çayın kilosunun en az 30 lira olması gerekiyor. Çünkü burada çay, vatandaşın her şeyi. Ekmek parası, çocuğunun eğitimi, hastane giderleri... Herkesin çayı var burada, çaysız bir hayat olmuyor. Ama yanlış anlaşılan bir şey var: Bu verilen paranın tamamı üreticinin eline geçmiyor. Çayın budama parası var, gübre parası var, temizlik masrafı var.Ne bileyim, işçi tutuyorsunuz toplamak için. Bütün bunları yaptığınızda, kendiniz toplasanız bile gelirinizin üçte biri gidiyor zaten. Maliyetler çok yüksek. Bu yüzden fiyatın en az 30 liranın üzerinde olması gerekiyor. Üretici arkadaşlarımızın söyledikleri rakamlar son derece doğru."
