(ANKARA) - İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’da sona ermesi ve Nazi Almanyası’nın devrilmesinin 80’inci yılı, Moskova’dan Berlin’e, Londra’dan Paris’e tüm dünyada törenlerle anılıyor.
Bu yıl en görkemli anma töreninin yapıldığı yer olan Moskova’da, Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıl dönümü nedeniyle Kızıl Meydan’da bugün geleneksel askeri geçit töreni düzenlendi. Törene Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yanı sıra Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın da aralarında bulunduğu 27 ülkenin lideri katıldı. Bu yıl 13 ülkeden askeri birlikler de geçit törenine katılırken Çin, en büyük yabancı asker kortejini oluşturdu.
Berlin’de, yeni Şansölye Friedrich Merz, başkentte düzenlenen çelenk bırakma törenine katıldı. Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ise Federal Meclis’te yaptığı konuşmada, Ukrayna’daki savaşa değinerek Rusya’yı sert sözlerle eleştirdi. Steinmeier, “Auschwitz’in kurtarıcıları bugün yeni saldırganlara dönüştü” dedi.
Londra’da ise Westminster Abbey’de anma töreni düzenlendi. Törene Kral III. Charles ve Başbakan Keir Starmer da katıldı. Starmer, Avam Kamarası oturumunu askıya alarak milletvekillerinin törene katılmasını sağladı ve yaptığı konuşmada “Bu sadece tarih değil, aynı zamanda bugüne dair bir derstir, uyarıdır” dedi.
Paris’te Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Meçhul Asker Anıtı’na çelenk bıraktı. Avrupa genelinde düzenlenen konserler, ayinler ve saygı duruşlarıyla milyonlarca savaş kurbanı anıldı.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, yaptığı açıklamada 8 Mayıs’ı “iyiliğin kötülüğe karşı zaferi” olarak tanımladı.
Avrupa’daki törenlerde Ukrayna savaşının etkisi hissedildi. Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola anma gününe ilişkin açıklamasında "Bir kez daha şehirler bombalanıyor, siviller hedef alınıyor. Görevimiz tıpkı 80 yıl önce olduğu gibi: Hatırlamak, demokrasiyi korumak, barışı savunmak" dedi.
İkinci Dünya Savaşı, 1939’da Nazi Almanyası’nın Polonya’yı işgaliyle başladı ve yaklaşık 60 milyon insanın hayatına mal oldu. Avrupa’da savaş, 8 Mayıs 1945’te Almanya’nın koşulsuz teslimiyetiyle sona erdi. Bu tarihler birçok Avrupa ülkesi için Zafer Günü (VE Day) olarak anılıyor ve kutlanıyor.
İkinci Dünya Savaşı’nda tarafsız kalmayı başarabilen az sayıda ülkeden biri: Türkiye
Savaş sonrası yeniden şekillenen dünya düzenine Batı ekseninde katılan Türkiye, İkinci Dünya Savaşı yıllarını doğrudan çatışmaya girmeden geçirmeyi başaran az sayıda ülkeden biri olmuştu. Bu denge politikasının altyapısı, modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün izlediği barışçı dış politika anlayışıyla atılmıştı.
Yeni dünya düzeninde yerini arayan Genç Cumhuriyet’in direncini de sınamış olan küresel çalkantı sonraki yıllarda Türkiye'nin Batı ile entegrasyon sürecinin de önünü açtı. Savaş boyunca yaşanan ekonomik darboğaz ve Sovyetler Birliği’nin Boğazlar ile doğu sınırlarına yönelik talepleri, Türkiye’yi hızla Batı ittifakına yöneltti.
Türkiye, savaşın sona erdiği 1945 yılında tarafsızlık politikasını terk ederek yeni kurulan Birleşmiş Milletler’e katılmak için Almanya ve Japonya’ya sembolik bir savaş ilanında bulunmuştu.
