(ESKİŞEHİR) - Bayram ikramiyelerinin pula döndüğünü ve emekliler için kabul edilemez olduğunu söyleyen DİSK Emekli Sen Eskişehir Şube Başkanı Hatice Kılıç, en düşük emekli maaşının asgari ücret düzeyinde olması gerektiğini ifade etti.
DİSK Emekli Sen Eskişehir Şube Başkanı Hatice Kılıç, sendika binasında basın açıklaması yaptı. Kurban bayramı öncesinde emeklilere verilen 4 bin liralık bayram ikramiyesinin kabul edilemez olduğunu söyleyen Kılıç, emeklilerin insanca bir yaşam sürmesinin her geçen gün zorlaştığını ifade etti. Bayram ikramiyesini harçlık olarak nitelendiren Kılıç, iktidarın emeklileri enflasyona ezdirmeyeceklerine yönelik yaptıkları açıklamaların karşılıksız çıktığını belirtti.
Hatice Kılıç, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Hak sahipleriyle birlikte ülkenin en önemli ve en büyük toplumsal gruplarından birini oluşturan emekliler, bu ülkede yıllarca bir değer üretip ülkeyi zenginleştirmesine rağmen şimdi görmezden geliniyor. Ülkemizde emekli adaletsizliği giderek büyüyor. Hem emekli olabilmek hem de insanca bir emekli yaşamı sürmek giderek zorlaşıyor. Türkiye’de emeklilik sisteminin sorunları derinleşiyor, emeklilerin sorunları ile talepleri görmezden geliniyor ve emekliler sefalete mahkum ediliyor. Bugün milyonlarca emekli ve hak sahibi asgari ücretin çok altında aylık ve gelir elde edebiliyor. Emekliler ve hak sahipleri geçim ücreti olamayan asgari ücretin çok altında bir gelirle yaşamaya mecbur bırakılıyor. En düşük emekli aylığı emeklinin kendisi için 14 bin 469 TL’ye tamamlanıyor. 31 TL yuvarlamayı çok gördüler, 14 bin 500 TL bile yapmadılar. Hatta 1 TL bile yuvarlamayı çok gördüler, 14 bin 470 TL yapmadılar. Ortalama emekli aylıkları da asgari ücretin çok altında.
“Emekliler ya iş arıyor ya çalışıyor”
Emekli aylıklarının düşüklüğü ciddi bir emekli yoksulluğuna neden oluyor. Milyonlarca emekli düşük aylıkları sebebiyle yeniden işgücü piyasasına giriyor, ya iş arıyor ya da çalışıyor. Dahası emeklilik iş ararken dezavantaja dönüşüyor. Nasılsa emekli aylığı var diye daha düşük ücretle ve sigortası çalışmayla yüz yüze kalıyorlar. Emekli aylıkları yaşlılıkta insanca bir yaşam sürmekten uzaklaşarak adeta bir ek gelire dönüşüyor. Yıllardır emeklilerin taleplerine kulak tıkayan AKP hükümetleri, yıllarca bu ülkeye verilen emeğin karşılığını emekli aylıklarını artırarak vermek yerine geçici bir çözüm olarak hazineden aylık tamamlama ve bayram ikramiyesi gibi uygulamalarla emeklilik sistemini yamaladı. Ancak bu 'yamalar' da işe yaramadı. Emekli aylıkları iyice dibe vurdu, emeklilerin yaşam koşulları kötüleşti, yama olarak uygulanan ikramiyeler ise günbegün eridi, harçlık haline geldi. Emekliler bu bayrama da mutsuz ve yoksul giriyor.
“Emekli bayram ikramiyesi iyice pula döndü”
7 yıl önce kısmi bir çözüm olarak gündeme gelen emekli bayram ikramiyesi iyice pula döndü. Bugün artık bir ikramiyeden değil bayram harçlığından söz etmek lazım. DİSK-AR tarafından hazırlanan rapora göre emekli bayram ikramiyelerinin alım gücü hızla düştü. Asgari ücretin bin 603 TL olduğu 2018 yılında belirlenen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62,4’üne karşılık geliyordu. 2018-2025 döneminde emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı giderek geriledi. 2025’te 4 bin TL’lik bayram ikramiyesi asgari ücretin yüzde 18’ine kadar geriledi.
“Enflasyona ezdirmeyeceğiz’ iddiaları boş çıktı”
Emekli ikramiyesi asgari ücrete göre artırılsaydı en az 13 bin 793 TL olması gerekirdi. Böylece emekli bayram ikramiyesinin asgari ücret karşısındaki kaybı 2025 için, iki bayramı da dikkate aldığımızda yaklaşık 20 bin TL kayıp var. Emekli bayram ikramiyesi sadece asgari ücrete göre değil, tartışmalı resmi enflasyon verilerine göre de eridi. Emekli bayram ikramiyesini kendi tespit ettikleri enflasyona göre bile korumadılar. ‘Enflasyona ezdirmeyeceğiz’ iddiaları boş çıktı. Emekli bayram ikramiyesi asgari ücret karşısındaki devasa kaybının yanı sıra TÜFE ve gıda enflasyonu karşısında da ciddi biçimde geriledi. Kısaca ister asgari ücret ister resmi enflasyon ister gıda enflasyonu dikkate alınsın emekli ikramiyeleri eridi, tükendi, bitti. Pula döndü. Üstelik Türkiye’de emekli aylıkları ve ikramiyeleri erirken ve emeklilikte adalet sorunu büyürken emekliler karar alma süreçlerinden dışlanıyor, emeklilerin örgütlenme özgürlüğü kısıtlanmaya çalışılıyor. Bilinmelidir ki bugün emeklilerin yaşadığı sorunlar bir memleket meselesidir.
Emekliler ve işçiler bugün bu meydanda emekli olabilme hakkı için, insanca yaşanacak bir emeklilik için, emeklilik sistemindeki adaletsizliklerin giderilmesi için ve özgürce örgütlenme hakları için bir araya geldiler. Emeklilik sistemindeki sorunların giderilmesi ve taleplerimizin yerine getirilmesi için, emeklilikte adaletin ve insanca yaşamın sağlanması için önümüze konan tüm engellere rağmen DİSK Emekli-Sen çatısı altında örgütlenip mücadelemizi hep birlikte büyütelim!
“Enflasyonun hatalı ve eksik ölçümünden kaynaklanan kayıplar giderilmeli”
En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir. Bu tutar emeklilerin kök aylığı kabul edilmelidir. Ucube bir sistem olan tamamlama işleminden vazgeçilmelidir. Bunun yerine en düşük aylık asgari ücrete çekilmeli, diğer aylıklar da aynı oranda yükseltilmelidir. Emekli aylıkları arasındaki dengesizliğin giderilmesi için intibak düzenlemesi yapılmalıdır. Emekli aylıklarının bağlanmasında 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere var olan üç ayrı sistemden doğan adaletsizlikler ve dengesizlikler giderilmelidir. Aynı sürelerle çalışan ve eşit prim ödeyen emeklilerin aylıkları arasındaki farklar eşitlik ilkesine aykırıdır. Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayıları eski düzeyine yükseltilmeli ve kapsamlı intibak düzenlemesi ile emekli aylıkları arasındaki eşitsizlik giderilmelidir. Enflasyonun hatalı ve eksik ölçümünden kaynaklanan kayıplar giderilmeli. Emekli aylıklarının artırılmasında büyüme oranlarının tamamı dikkate alınmalıdır. Yılda iki kez verilen emekli bayram ikramiyeleri en az asgari ücret kadar olmak üzere artırılmalıdır. Emekli bayram ikramiyesi emekli aylığından az olmamalıdır.”
