Haber: UĞUR İSTANBULLU
(ARTVİN) – Artvin’in Borçka ilçesine kurban satmak için giden Ardanuçlu besici Dedebekir Keskin, “15 gündür pazardayım, ancak satışlarımız çok kötü gidiyor. Eğer hayvanlarımızı satamazsak geri götürmek zorunda kalacağız. Fakat ciddi borçlarımız var” dedi.
Kurban Bayramı’na sayılı günler kala, Artvin’in Borçka ve Ardanuç ilçelerindeki kurban pazarlarında gözlemlenen durgunluk, hem satıcıları hem de üreticileri endişelendiriyor. Yoğunluk beklentisiyle pazara hayvan getiren besiciler, satışların durma noktasına gelmesinden dolayı büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor.
Borçka’ya Ardanuç’tan kurban satmaya gelen besici Dedebekir Keskin, yaşanan durumu şöyle anlattı:
“Borçka kurban pazarına geldik. Yılın 12 ayı hayvanlara hizmet ettik ama bu seneki yem ve saman fiyatları üreticiyi çok zorladı. Bu sene ne kadar kurban da satsak, maalesef randıman vermedi. Bu gidişle seneye burada ve ülke genelinde insanlar kurbanlık bulmakta zorluk çekecek. Üretim devam etmeyecek; gün geçtikçe azalıyor. 15 gündür pazardayım, vatandaşta para yok ve bu açıkça hissediliyor.
Kurban fiyatları tahminen 180 bin civarında, ama en az 100 binden başlıyor, 200–220 bine kadar çıkıyor. Bizim gibi kurban işiyle uğraşanların borcu var. Geri döndüğümüzde bu borçlar ödenecek ama nasıl? Eşimizin kolundaki bilezikle mi, dededen kalma mal varlığıyla mı? Demirbaş hayvanımız var ama yine de çok zorlanıyoruz.”
“10 günde sadece bir koyun satabildim”
Ardanuçlu bir diğer besici Seyfettin Özkaya, pazarın neredeyse boş olduğunu belirterek, “Yaklaşık 10 gündür buradayız. Günde 3 kişi geliyor. 10 günde sadece bir koyun satabildim. Ne alan var, ne soran... Bir tane kapora aldık, onun da alınıp alınmayacağı belli değil. Hayvanları geri götüreceğiz ama borçlar sırtımızda. İnanın, hayvancılar çok zor durumda. 4 çuval saman, 4 çuval yem aldık; 5 bin 200 lira tuttu. Bu çadıra da 7 bin 500 lira ödedik. Hiç olmazsa 2–3 tane satsak da buradaki masrafları çıkarabilsek, o bile yeter” dedi.
“Geçen sene 150 kurban sattım, bu sene ancak 20”
25 yıldır hayvancılıkla uğraşan Güven Yılmaz, bu yılın son yılların en zor bayramı olduğunu söyleyerek, şöyle dedi:
“25 yıldır bu işi yapıyorum, ama bu sene çok kötü geçti. Geçen sene 150 kurbanlık sattık, bu sene ise ancak 20 tane. Hâlâ elimizde 30 hayvan var. Satılmazsa geri götüreceğiz. Kurbanı genelde emekliler kesiyor ve onların maaşları sabit. Bizim maliyetlerimiz çok yüksek.
Şu an burada fiyatlar 15–20 bin lira arasında değişiyor. Geçen yıl da 10–15 bin lira arasındaydı. Fiyatlarda bir artış yok. Ama geçen yıl yem 400 liraydı, bu sene 800 lira. Kurban geçen sene 15 bindi, bu sene yine 15 bine veriyoruz ama alan yok. Bu durumda kurban fiyatlarının 30 bine çıkması gerekirdi. Her şeyi Allah’a havale ettik. Pazara siyasilerden gelen yok. Neden gelsinler? Onlar da vatandaşın halini biliyor. Çıkarlar mı sahaya, belli değil.”
“Kurban fiyatları sabit, maliyetler katlandı”
Besicilerden Murat Küçük, artan maliyetlere rağmen kurban fiyatlarının sabit kaldığını ve bunun üreticiyi zorladığını söyleyerek, “Yıllardır bu işi yapıyorum. Bize dedelerimizden kaldı. Kurbanlıklarımız 15 binden başlıyor, 20 bine kadar çıkıyor. Geçen sene de fiyatlar aşağı yukarı böyleydi. Ama mazot, yem, saman derken her şeye zam geldi. Buna rağmen kurban fiyatları yerinde sayıyor. Kurban fiyatlarının en az 22 bin lira olması gerek ki üretici ayakta kalabilsin. Yoksa bu işin sonu yok; üretim bitecek” diye konuştu.
Ardanuçlu kurban satıcısı Erdinç Taş ise pazar yerindeki durgunluğa dikkat çekerek, “Bakın, işte böyle oturuyoruz, birbirimizle sohbet ediyoruz. Geçen yıla göre bu sene pazar daha sessiz. Geçen yıl biraz daha iyiydi" diye ifade etti.
