(DENİZLİ) - Ege'deki 5 ilde yaklaşık 9,4 milyon nüfusa elektrik hizmet veren Adm-Gdz Dağıtım Grubu, GSM kapsama alanı dışında bulunan bölgelerde elektrik sayaçlarını uydu desteğiyle okuyan sistemi Türkiye'de ilk kez uygulamaya başladı. Muğla'nın Milas ilçesinde pilot olarak uygulanan projeyle sayaçlardaki veriler modemlerle toplanarak, özel bir firmanın alçak yörüngeli 12 uydusu aracılığıyla şirkete iletiliyor.
Adm-Gdz Dağıtım Grubu Planlama ve Teknoloji Direktörü Meriç Ger ve şirket yöneticileri, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneğinin (Elder) düzenlediği saha gezisinde gazetecilere açıklama yaptı.
Ger, Adm Elektrik'in Denizli, Muğla ve Aydın'da 2,3 milyon, Gdz Elektrik'in ise İzmir ve Manisa'da yaklaşık 3,9 milyon aboneye hizmet verdiğini belirtti.
Bölgenin tarım, turizm ve sanayi ağırlıklı yapısıyla mevsimsel dalgalanmalara açık bir yapıya sahip olduğuna işaret eden Ger, bu nedenle kesintisiz ve sürdürülebilir enerji sağlamak adına akıllı sayaçlar, mobil ekipler, jeneratörler ve trafolarla destekleyici çözümler oluşturduklarını belirtti.
Ger, bu yıl için Adm’de 500 milyon, Gdz’de 677 milyon lira planlı bakım bütçesi belirlediklerini belirterek, "Amacımız şebekenin yalnızca yenilenmesi değil, aynı zamanda sürekli ayakta tutulması. 10 yıllık süreçte Adm bölgesinde 26 milyar, Gdz bölgesinde 37 milyar olmak üzere toplam 63 milyar liralık yatırım gerçekleştirdik. Önümüzdeki beş yıllık dönemde bu rakamın 80 milyar liraya ulaşmasını hedefliyoruz. Bu yatırımlar yalnızca şebeke altyapısıyla sınırlı değil, teknoloji ve AR-GE’ye verdiğimiz önemin de göstergesi. Şebeke denetimlerinde İHA’lar ve dronlarla havadan tarama sistemleri kullanıyoruz" diye konuştu.
EPDK'nin desteğiyle Adm’de 44, Gdz’de 65 AR-GE projesini hayata geçirdiklerini, ayrıca uluslararası ve TÜBİTAK destekli 8 projeyi halen yürüttüklerini anlatan Ger, "İş güvenliği süreçlerimizi de yazılımlar aracılığıyla anlık takip edebiliyoruz. Sahadaki tüm denetimler mobil uygulamalar üzerinden yapılabiliyor ve süreçler merkezi olarak yönetiliyor" dedi.
Uydu desteğiyle sayaç okumaya imkan tanıyan proje Milas'ta başladı
Dijitalleşme çalışmalarının önemli başlıklarından birinin de "Uydu Destekli Sayaç Okuma Projesi" olduğunu, projenin Milas’ta 100 noktada pilot olarak uygulamaya alındığını bildiren Ger, şu bilgileri verdi:
"Türkiye’de bir ilk olarak hayata geçirdiğimiz bu sistem, özellikle GSM haberleşmesinin bulunmadığı kırsal alanlarda uydu üzerinden veri iletişimiyle sayaçların uzaktan okunmasına imkan sağlıyor. Şu anda bölgemizde bu teknoloji yaygınlaştırılmaya başlandı. Halihazırda Türkiye genelinde uzaktan sayaç okuma sistemleri yaygın şekilde kullanılıyor. Bu sayede dağıtım şirketleri sahaya gitmeden, sayaç verilerini dijital ortamda alabiliyor. Ancak GSM haberleşmesinin erişemediği bazı kırsal ve tarımsal bölgeler hala erişim dışında kalıyor. İşte bu noktada uydu tabanlı sayaç okuma sistemleri devreye giriyor."
Projeye ilişkin bilgi veren Adm-Gdz Dağıtım Grubu Bilgi Teknolojileri Direktörü Osman Marangoz da şunları söyledi:
"Milas bölgesinde başlatılan pilot uygulama şu an aktif durumda. GSM’in çekmediği ancak yaşamın ve enerji kullanımının devam ettiği yerlerde, uydu üzerinden haberleşme sağlayan özel modemler aracılığıyla sayaç verileri toplanıyor. Sistem, Plan-S isimli özel bir şirketin alçak yörüngeli (LEO) yaklaşık 12 uydudan oluşan ağı kullanılarak gerçekleştiriliyor. Veriler belirli periyotlarla toplanıyor ve yarım saatte bir okuma yapılabiliyor. Böylece GSM altyapısının olmadığı bölgelerde de şebeke verisine erişim sağlanabiliyor.
Uzaktan sayaç okuma altyapısı, yalnızca faturalandırma değil, tüketim profili analizi açısından da değer yaratıyor. Sayaçlardan alınan anlık veriler, benzer profil gruplarıyla karşılaştırılıyor. Örneğin, iki farklı tarımsal sulama abonesinin tüketim eğrileri karşılaştırılıyor. Eğer anormallik varsa, örneğin aynı güçteki iki pompadan biri çok daha az elektrik tüketiyor görünüyorsa, sistem otomatik bayrak kaldırıyor. Böylece fiziksel denetim ihtiyacı doğuyor. Bu veri bazlı yaklaşım, kayıp kaçakla mücadeleyi daha verimli hale getiriyor."
Marangoz, bu sistemin aynı zamanda afet anlarında veya GSM altyapısının zarar gördüğü durumlarda kritik veri iletişimini sağlamak için de potansiyel taşıdığını ifade etti.
Kadın Sayaç Okuyucular Projesi
Adm-Gdz Dağıtım Grubu Planlama ve Teknoloji Direktörü Ger, toplumsal cinsiyet eşitliğine dikkati çekmek için "Kadın Sayaç Okuyucular Projesi"ni uygulamaya aldıklarını aktararak, "Bu projeyle elektrik dağıtım hizmetinin, yalnızca erkekler tarafından değil, kadınlar tarafından da sahada gerçekleştirilebileceğini göstermek istiyoruz. Şu an iki ilçemizde altı kadın sayaç okuyucumuz aktif olarak görev yapıyor" dedi. Ger, kadın sayaç okuyucu sayısını artıracaklarını belirtti.
Ger, 300 kişinin çalıştığı, bölgedeki en büyük ve en kapsamlı çağrı merkezlerinden birini kurduklarını, müşteri temsilcisine erişim süresinin ortalama 23 saniye olduğunu belirterek, kritik öneme sahip kamu kurumlarından ve acil ihbarlardan gelen aramalar için özel VIP hattına erişim süresinin ise 3 saniye olduğunu söyledi.
"Türkiye’nin en karmaşık ve dikkatli yönetim gerektiren bölgeleri arasında"
Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan da Adm ve Gdz bölgelerinde, ülke nüfusunun yüzde 11’inin, toplam abonelerin ise yüzde 13'ünün bulunduğuna dikkati çekerek, "Bunun nedeni, bölgede çok sayıda yazlık yerleşimlerin bulunması. Bu konutlar, her ne kadar yılın belirli dönemlerinde kullanılıyor olsa da enerji taleplerinin karşılanabilmesi için şebekenin her an hazır tutulması gerekiyor. Bu da ciddi planlama ve kaynak optimizasyonu gerektiriyor. Sistemi planlarken yatırım dengesini doğru kurmak zorundayız. Az yatırım yaparsanız yaz aylarında artan talebi karşılayamazsınız; fazla yatırım yaparsanız da kış aylarında boşta kalan sistem şebeke kaybına neden olur. Bu nedenle her şeyin çok ince hesaplandığı, öngörüyle yönetilen bir yapıya ihtiyaç var. Adm ve Gdz bölgeleri, bu anlamda Türkiye’nin en karmaşık ve dikkatli yönetim gerektiren bölgeleri arasında yer alıyor" diye konuştu.
