(İSTANBUL) - İstanbul Sanayi Odası (İSO), “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2024 yılı sonuçlarını açıkladı. Buna göre, 2024 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş, 651,6 milyar lira ile TÜPRAŞ oldu. İkinci sırada 356 milyar lira ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü sırada da 201,6 milyar lira ile Star Rafineri A.Ş. yer aldı. Geçen yıl listede ilk üçte yer alan şirketler bu yıl da yerini korumuş oldu.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın ev sahipliğinde düzenlenen basın toplantısında İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Cemal Keleş’in katılımı ile Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın sonuçları kamuoyuyla paylaşıldı.
Dünyada ve Türkiye’deki önemli bazı ekonomik gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bahçıvan, "Amerika Birleşik Devletleri'nin para politikalarında beklenenden uzun zamana yayılan sıkılık ve dolardaki güçlenme eğilimi gelişmekte olan ekonomi üzerinde ciddi bir baskı oluşturdu. 2024 yılında neredeyse pozitif ayrışan tek ülke yüzde 2.8 büyüyen ABD ekonomisi oldu. Ana ihracat pazarımız olan Avrupa Birliği ise yüzde 1.1'lik düşük tempoda büyüyebildi" dedi.
İSO 500’ün 2024 yılı sonuçlarına bakıldığında üç temel veride tarihi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya olunduğunu vurgulayan Bahçıvan, şunları söyledi:
"Birincisi, İSO 500’ün üretimden net satışları üç yıldır üst üste reel olarak geriliyor. İkincisi; sanayicinin elde ettiği karın önemli bir kısmını finansman giderlerine ayırmak zorunda olduğu gerçeği, bu yıl çok daha ağır bir noktaya gelmiş durumda. Maalesef 'Sanayici kazandığı paranın yarısını finansmana ayırıyor' sözleri bu yıl ki sonuçları açıklamaya yetmiyor. Çünkü son yıllarda ilk kez sanayiciler kazandıkları paranın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldılar. Üçüncü olarak 2024’te karlılık rasyolarının son 10 yıl ortalamasının çok altında kaldığını gösteren iki veriye daha dikkat çekerek devam etmek istiyorum. İSO 500’ün faaliyet karlılığı 2014-2023 döneminde yüzde 10,4 düzeyinde iken, 2024’te yüzde 6,2’ya gerilemiş durumda. Benzer şekilde satış karlılığının da geçtiğimiz 10 yılda ortalama yüzde 7,1 düzeyinde iken, 2024’te yüzde 2,6’ye gerilemesi de bize göre geçtiğimiz yılın dikkatle değerlendirilmesi gereken verileri arasında öne çıkıyor."
"OVP başarılı olacaksa, programın en büyük yükünün sanayinin omuzlarında olduğu gerçeğini konuşmalıyız"
Reel büyüme, kârlılık, finansman giderleri başta olmak üzere birçok parametrede sanayicinin İSO 500 tarihinin en zorlu yıllarından birini geçirdiğini vurgulayan Bahçıvan, şu ifadelere yer verdi:
"OVP sürecinde en büyük fedakarlığı yapmasına karşın, 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapatması, sanayi sektörünün durumunun en somut göstergesi olarak görülmelidir. Bu nedenle OVP eğer başarılı olacaksa, programın en büyük yükünün sanayinin omuzlarında olduğu gerçeğini de konuşmalıyız. Sanayiciler olarak iki yıla yakın süredir uygulanmakta olan OVP’ye olan güvenimizi ve inancımızı bugün de yineliyoruz. Yine her fırsatta üzerine titrememiz gerektiğini söylediğimiz 'finansal istikrar' konusunda, OVP hedeflerini, kararlarını ve uygulamalarını çok önemli bir referans olarak almayı sürdürüyoruz. Fakat geldiğimiz noktada önümüzdeki dönemde programın hedeflerinden uzaklaşıldığı algısının oluşmaması temel bir anlayış olmalıdır."
2024 yılının en büyük kuruluşu TÜPRAŞ oldu
Bahçıvan, 2024 yılının en büyük 10 sanayi kuruluşuna ilişkin şu bilgileri verdi:
"İSO 500 çalışmasında 2024 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş, 651,6 milyar lira ile uzun yıllardır olduğu gibi yine TÜPRAŞ oldu. İkinci sırada 356 milyar lira ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü sırada da 201,6 milyar lira ile Star Rafineri A.Ş. yer aldı. Her iki kuruluşun da geçen seneki sıralarını korumuş oldukları dikkat çekiyor. Böylece geçen yıla göre İSO 500’ün ilk üç sırasının değişmemiş olduğunu görüyoruz. Buna karşılık 2024’te İSO 500’ün ilk 10’unda yer alan şirketlerde 2023 yılına göre iki değişiklik oldu. Geçen yıl ilk 10’da yer almayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv ilk 10’a yükselme başarısını gösterdi."
